Κεφάλαιο 2

Δυστυχώς, όμως, οι ανασφάλειες και οι φόβοι δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των ενήλικων κηδεμόνων. Τα παιδιά είναι κι αυτά άνθρωποι, και μάλιστα ιδιαίτερα ευαίσθητα και εξαρτημένα από τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά του προστάτη τους. Κατά συνέπεια, το ενδεχόμενο της συνεργασίας με τους κηδεμόνες τους σε κάποια αθλητική δραστηριότητα ίσως τους φαίνεται λίγο τρομακτικό και μπορεί να φέρει στην επιφάνεια διάφορα προβληματικά σημεία, όπως:

• Προσδοκίες: Όλοι το έχουμε βιώσει. Η παιδική ηλικία είναι πράγματι μια υπέροχη φάση στη ζωή ενός ανθρώπου, όταν προστατεύεται, υποστηρίζεται και απαλλάσσεται από μεγάλες ευθύνες και υποχρεώσεις. Τα παιδία θα πρέπει να επικεντρώνονται στην ανάπτυξη του σώματος και του μυαλού τους, στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και του χαρακτήρα τους. Εϊναι, άραγε, τα πράγματα πάντα έτσι ανάλαφρα και ανέμελα; Η απάντηση είναι όχι! Πολλές φορές τα παιδιά επιβαρύνονται με στρες και μια αίσθηση ευθύνης να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των κηδεμόνων τους που επιβλέπουν και παρακολουθούν την πρόοδό τους, να φέρουν ικανοποιητικά –αν όχι τέλεια!- αποτελέσματα και να εισπράξουν την αποδοχή τους. Και μια καλή απόδοση στο γήπεδο ανήκει σε αυτήν ακριβώς την κατηγορία και αυτό γίνεται ακόμα πιο αγχωτικό όχι μόνο με την παρουσία του κηδεμόνα, αλά και με την ίδια τη συμμετοχή του στη δραστηριότητα. Τι εφιάλτης για ένα παιδί!

Το μαγικό αντίδοτο – ΕΝΙΣΧΥΣΤΕ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ: Για ακόμα μια φορά ήρθε η ώρα να στρέψουμε αλλού την προσοχή μας και να αποκρούσουμε τα αρνητικά συναισθήματα και τους φόβους. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιήσετε αυτήν την κοινή δραστηριότητα για να ενθαρρύνετε την αμοιβαία υποστήριξη ανάμεσα στα παιδιά και τους κηδεμόνες τους, να τους κάνετε και τους δύο να καταλάβουν ότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της κοινής τους προσπάθειας και ότι η μόνη προσδοκία που θα πρέπει να έχουν είναι να διασκεδάσουν μαζί, να αναπτύξουν ισχυρότερους δεσμούς και να απολαύσουν τα οφέλη του αθλητισμού στη σωματική και πνευματική τους υγεία. Πρέπει να πορεύονται με σημαία τους την αποδοχή, την κατανόηση και τον σεβασμό και να βγάζουν εκτός παιχνιδιού την απογοήτευση και την αποτυχία!

• Υπερβολική παρεμβατικότητα: Πόσο επιβλητικοί μπορούν να γίνουν οι κηδεμόνες και ποιος από εμάς δεν το έχει βιώσει ως παιδί; Φανταστείτε τώρα ότι αυτή η ανυπέρβλητη επιρροή που ασκούν οι κηδεμόνες μεταφέρεται στο ασφαλές περιβάλλον μιας αθλητικής δραστηριότητας, ιδίως όταν οι κηδεμόνες καλούνται να έχουν σχεδόν ίσο ρόλο με τα παιδιά στο παιχνίδι και να συνεργαστούν στην ίδια ομάδα για τον ίδιο σκοπό. Ως ηγετικές φιγούρες, οι κηδεμόνες συχνά δεν καταφέρνουν να θέσουν όρια στη συμπεριφορά τους και τείνουν να απορρίπτουν τις επιλογές των παιδιών τους και να γίνονται επικριτικοί. Δεν συγκρατούν την άποψή τους και μπορεί μερικές φορές να θέλουν να την επιβάλουν εναντίον του αδύναμου μέρους – του παιδιού. Αυτή η πίεση αναπόφευκτα προκαλεί επιπλέον στρες στο παιδί που καταλήγει να υποφέρει αντί να απολαμβάνει τη στιγμή.

Το μαγικό αντίδοτο – ΘΕΣΤΕ ΟΡΙΑ: Εδώ πρέπει να πάρει τα ηνία ο πραγματικός επικεφαλής του παιχνιδιού, που δεν είναι άλλος από τον προπονητή, τον γυμναστή ή όποιον άλλον αρμόδιο. Το άτομο αυτό πρέπει να καθορίσει τους ρόλους των συμμετεχόντων, να διατηρήσει την ισορροπία ανάμεσά τους και να διασφαλίσει ένα ασφαλές, ελεύθερο και ανεμπόδιστο περιβάλλον για το παιχνίδι. Με σεβασμός και ενσυναίσθηση, δεν αρκεί μόνο να καταστείλουν κάθε μορφή πίεσης που ίσως προκαλέσει εκνευρισμό στα παιδιά (φόβο, αγωνία, πίεση, δυσαρέσκεια, αλλά και να προλάβει τέτοια περιστατικά στον μέγιστο δυνατό βαθμό.

• Αντανάκλαση συμπεριφοράς: Μεγαλώνουμε με την ιδέα ότι τα παιδιά είναι η αντανάκλαση των κηδεμόνων τους, το είδωλό τους στον καθρέφτη. Αυτή η ιδέα μπορεί κάποιες φορές να μας γεμίζει αγωνία (ή και ενοχή) όταν οι κηδεμόνες μας συμπεριφέρονται με συγκεκριμένο τρόπο που –τουλάχιστον- δεν είναι κολακευτικός. Κι αυτό ΕΙΝΑΙ πρόβλημα όταν μιλάμε για ΑΔΟ. Έχοντας συνηθίσει την αίσθηση υπεροχής και δύναμης, όταν οι κηδεμόνες καλούνται να συνεργαστούν με τα παιδιά τους σε ένα πιο άνετο και μη-τυπικό περιβάλλον κατά τη διάρκεια μιας αθλητικής δραστηριότητας, αλλά και να συναγωνιστούν τον αληθινό επικεφαλής σε αυτό το πλαίσιο (δηλαδή τον προπονητή ή τον γυμναστή), μπορεί να κατευθύνουν την επικριτική τους συμπεριφορά προς άλλους στόχους: τα παιδιά, τους προπονητές, τους άλλους κηδεμόνες κλπ. Πώς θα πρέπει να αντιδράσει το παιδί; Θα πρέπει να υποστηρίξει τον κηδεμόνα του (που είναι και ο προστάτης του, η πηγή και ο στόχος της αγάπης και ανεξαρτησίας τους)? Ή να εναντιωθεί και να τον εκθέσει; Τι πραγματικά περιμένουμε από το παιδί; Πώς μπορούμε να το απαλλάξουμε από αυτήν την αγωνία;

Το μαγικό αντίδοτο – ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΕ ΤΑ ΑΤΟΜΑ: Και πάλι αυτό είναι στο χέρι του επικεφαλής. Είναι κρίσιμο να αντιμετωπίσετε μια τέτοια συνθήκη με τρόπο που διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρχει καμιά συνέπεια στο παιδί για πράξεις κάποιου άλλου. Ότι η συμπεριφορά του προπονητή/γυμναστή προς το παιδί ή ο ρόλος του παιδιού μέσα στην ομάδα δεν θα επηρεαστεί αρνητικά από το παραστράτημα του κηδεμόνα του. Βάλτε τον κηδεμόνα στη θέση του, θέστε τα όρια της ομάδας και συνεχίστε τη διάδραση με όλους – ιδίως με το εμπλεκόμενο παιδί, σαν να μην επηρεάστηκε κανείς από το περιστατικό. Είναι σίγουρο ότι αυτό θα είναι ένα καλό μάθημα για όλους: ενήλικες και παιδιά!